Retinopatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa to niebezpieczne powikłanie cukrzycy. Grozi całkowitą utratą wzroku i bywa często bagatelizowana. Wielu chorych nie zdaje sobie sprawy z takiego ryzyka. Powikłania oczne cukrzycy są pierwszą przyczyną nieodwracalnej utraty widzenia w grupie osób aktywnych zawodowo. Czy wszystkim diabetykom grozi retinopatia cukrzycowa i w jaki sposób można się przed nią uchronić?

Co to jest retinopatia cukrzycowa?

Retinopatia cukrzycowa pojawia się aż u 50 pacjent osób z cukrzycą typu II oraz u nieco mniejszej ilości pacjentów z I typem cukrzycy. Polega na stopniowym, powolnym uszkodzeniu naczyń krwionośnych w siatkówce oka.. Tworzą się w niej strefy niedotlenienia, mikrotętniaki, wysięki oraz nowe naczynia krwionośne, które są kruche i często pękają, co prowadzi do mikro wylewów. Z czasem może dojść do obrzęku plamki, a także do tworzenia tkanki włóknisto-naczyniowej i następczego odwarstwienia siatkówki.

Początki i objawy choroby

Obrzęk siatkówki jest jednym  z pierwszych sygnałów zaawansowanej retinopatii cukrzycowej. Jest możliwy do wykrycia w prostym badaniu okulistycznym (badanie dna oka, ostrość widzenia oraz badanie OCT, czyli optyczna koherentna tomografia). Następne objawy są odczuwalne przez pacjenta. Należą do nich:

• nieostre widzenie,
• zamglony obraz,
• pogorszenie widzenia kolorów,
• zakłóceniu ulega widzenie linii prostych („falują”) oraz widzenie środkowe.

Rodzaje retinopatii cukrzycowych

1. Retinopatia prosta (nieproliferacyjna) – to początki deformacji ścianek naczynia krwionośnego. Pojawiają się mikrotętniaki w siatkówce oka oraz zwężenie naczyń.  Na ogół nie występuje jeszcze pogorszenie widzenia.
2. Retinopatia przedproliferacyjna – to stan, w którym pojawiają się niedokrwione obszary siatkówki, może pojawiać się obrzęk siatkówki.
3. Retinopatia proliferacyjna – na tym etapie tworzą się w obrzękniętej siatkówce nowe, kruche naczynia krwionośne, które szybko pękają, powodując wylewy do ciałka szklistego. Im więcej wylewów, tym szybsze powstawanie włóknisto – naczyniowych błon  i większe ryzyko, w efekcie czego dochodzi do rozwarstwienia siatkówki. Skutkuje to trwałym pogorszeniem widzenia

Leczenie retinopatii cukrzycowej

Przyczyną, z powodu której wiele osób z cukrzycą cierpi na retinopatię cukrzycową, jest zbyt rzadka bądź całkowicie zaniechana kontrola okulistyczna. Każdy diabetyk powinien odwiedzić lekarza okulistę co najmniej 2 razy w roku, a w przypadku rozwiniętej retinopatii nawet częściej.

Wykrycie retinopatii na etapie przedproliferacyjnym pozwala na skuteczne leczenie laserem. Retinopatię proliferacyjną leczy się wyłącznie operacyjnie. Lekarz usuwa uszkodzone ciało szkliste i naprawia laserem całą uszkodzoną siatkówkę. Ta metoda, zwana witrektomią, pozwala na zachowanie ograniczonego widzenia przy dużych uszkodzeniach lub jego niewielką poprawę.

Niebezpieczny, cukrzycowy obrzęk plamki DME

Obrzęk plamki żółtej to rzadsze powikłanie retinopatii cukrzycowej. Grozi ok. 20% pacjentów z II typem cukrzycy, a prawie połowa z nich to ludzie młodzi. Można go zdiagnozować poprzez badanie dna oka lub wykonanie badanie OCT czy angiografii z podaniem kontrastu.

Przewlekły Obrzęk plamki żółtej może prowadzić do całkowitej ślepoty, dlatego w przypadku zdiagnozowania choroby,  należy natychmiast  podjąć wielokierunkowe leczenie. . Dostępnymi metodami leczenia jest stosowanie łączne fotokoagulacji laserowej oraz wstrzykiwanie zmniejszających obrzęki sterydów oraz leków tzw. anty-VEGF (hamujących wzrost nieprawidłowych naczyń krwionośnych).